Doe niet zo moeilijk

We zijn vaak geneigd om moeilijk te doen als dingen niet lopen zoals we willen. Vaak wijten we de fouten die gemaakt zijn niet aan onszelf, maar wijzen we al gauw een ander als schuldige aan. Als er onenigheid ontstaat tussen mensen, speelt vaak wantrouwen een rol. We betichten anderen van kwade opzet of menen dat wat anderen doen bedoeld is om er zelf beter van te worden, ten koste van onszelf. Uiteraard is de gedachte dat iemand het doelbewust op jou gemunt zou hebben zeer bedreigend. Als we ons bedreigd voelen gaan onze haren overeind staan en stijgt onze adrenaline. Onze hormonen nemen de regie over. En daarmee verliezen we een groot deel van de controle over onszelf. Dat kan zorgen voor de meest krankzinnige reacties: in het verkeer, op het werk en in de thuissituatie.

In het verkeer
In het verkeer beginnen de irritatie-uitingen van bestuurders met bumperkleven, knipperen met de lichten, claxonneren, op het voorhoofd wijzen en opsteken van de middelvinger, maar het vijandige gedrag kan ook levensgevaarlijke vormen aannemen die zelfs het nieuws halen.

Op 23 december 2018 werden, door een ordinaire verkeersruzie, een motorrijder en zijn passagier van de weg gereden door een automobilist, met dodelijk gevolg. De automobilist verklaarde dat hij uit het niets werd afgesneden door de motor, dat hij daarvan schrok en daardoor met zijn auto de vangrail raakte. Hij zette de achtervolging in om verhaal te halen. De motor ging toen naast hem rijden en de bestuurder daarvan maakte trappende bewegingen naar de auto. Vervolgens stuurde de automobilist verschillende malen in op de motor tot hij hem raakte, de motor viel en de twee berijders stierven.

Op het werk
Op het werk kunnen anderen een bedreiging vormen bij het bereiken van wat we willen. Er kan onenigheid ontstaan over praktische zaken zoals de werkindeling of de invulling van de vakantieperiode. Soms beconcurreren collega's elkaar bij het nastreven van werkdoelen. Medewerkers kunnen zich gepasseerd voelen of zich niet gehoord voelen in een team. Het kan ook vervelend zijn als collega's zich met elkaars verantwoordelijkheden bemoeien, zich onbevoegd op elkaars werkterrein begeven of er met elkaars ideeën vandoor gaan. Ook over de manier van werken bestaan er meningsverschillen omdat iedere medewerker redeneert, over wat goed is, vanuit zijn eigen ideeën en achtergrond. We houden graag vast aan onze favoriete patronen en gewoontes. Op een andere manier moeten werken, betekent afscheid moeten nemen van je eigen vertrouwde routines. Dat voelt onzeker. Als medewerkers twijfelen over hun zekerheden, kan dat leiden tot wantrouwen en verzet binnen een team. Overigens is het goed om ook hierbij te vermelden dat dit niet op feiten hoeft te berusten. Vaak gaat het juist mis door de foutieve conclusies die we trekken.

In de thuissituatie
In gezinnen kunnen er tussen de ouders wrijvingen ontstaan over geldproblemen, drankgebruik, de taakverdeling in huis en de manier waarop de kinderen opgevoed dienen te worden. De ene ouder hanteert een losse benadering, over bijvoorbeeld de tijden van de PlayStation, terwijl de andere ouder vindt dat kinderen wat dit betreft meer begrensd zouden moeten worden. Het verschil in benadering kan veel te maken hebben met wat de ouders zelf van huis hebben meegekregen. Ouders willen hun kinderen graag iets van hun eigen gebruiken meegeven. Zoals ze het vroeger thuis deden voelt vertrouwd en goed. Maar die gebruiken kunnen verschillen. Daardoor kunnen de waarden van ouders over wat goed en belangrijk is, uiteenlopen. De basisprincipes liggen onder vuur.

Zelfs mensen die zó dicht bij elkaar staan als huwelijkspartners, kunnen zich niet altijd verplaatsen in elkaars motieven en zich soms enorm opwinden om niks. De aanleiding van huiselijke ruzies betreft namelijk opvallend vaak onbelangrijke zaken. De aanvaring kan bijvoorbeeld gaan over het inruimen van de vaatwasser of het ophangen van een nieuwe wc-rol. Vaak gaat het steeds over hetzelfde. Dit maakt duidelijk dat de kern van de conflicten meestal niet te maken heeft met de strijdpunten op zich. De ruzie is slechts een signaal. De essentie ligt meer op het gebied van de onderliggende communicatie. Het gaat over beter naar elkaar luisteren, open staan voor elkaar en elkaar willen begrijpen. Het is goed om te beseffen dat het ook hier niet altijd klopt wat we denken en het niet altijd zo belangrijk is waar het om gaat. Het is goed om elkaar wat eerder gelijk te geven! Als de ander zich beter gehoord voelt, komt dat waarschijnlijk ook de relatie ten goede.


tekst: Frank van Marwijk
© Bodycom Lichaamscommunicatie