Doe normaal man!
Ken je deze nog? Doe eens normaal man en doe zelf eens normaal!, van Rutte en Wilders. Daar begon het mee. Nederland was geschokt en zowel voorstanders als tegenstanders waren het er over eens dat ze eigenlijk allebei niet zo normaal deden. Er vindt een toenemende polarisatie plaats en er is steeds meer verharding in de maatschappij. Mensen doen in deze tijd steeds minder normaal, terwijl we zelf altijd zo normaal doen. Maar het hoeft allemaal niet zo moeilijk! Het is nuttig om het eens te bekijken van een andere kant. Daarom verschijnt binnenkort het boek: Doe niet zo moeilijk - de kunst van het relativeren. Dit boek is uitermate geschikt voor iedereen die moeilijk doet, voor iedereen die roept: 'Joh, doe zelf niet zo moeilijk!' en voor iedereen voor wie het allemaal niet zo moeilijk hoeft.
Maar wát is nu normaal?
Dat is prettig om te weten voor het geval dat er iemand 'Doe eens normaal!' tegen je roept. Normaal doen betekent dat je je volgens 'de norm' gedraagt. Dat komt aardig overeen met het gemiddelde. Je doet dus normaal al je je gedraagt zoals iedereen. Als je daar van afwijkt, doe je niet normaal. Maar dat hoeft helemaal niet zo slecht te zijn. Als je bovengemiddeld kunt rekenen of twaalf talen spreekt, is dat niet normaal, maar ook niet slecht. Normaal en abnormaal zijn relatieve termen die we hanteren om onszelf en anderen te beoordelen. Daarmee kunnen we onszelf met anderen vergelijken. Als veel mensen zich op een bepaalde manier gedragen, wordt dat de norm en is dat 'normaal'. En daar stemmen we onze verwachtingen op af. Vaak heeft dat ook een beoordelend karakter. Als iemand zich gedraagd naar 'de norm' dan is dat goed. Afwijkend gedrag is niet goed. Toch zijn we allemaal op een enkel of meerdere vlakken anders dan anderen. We zijn ergens beter in of slechter in of we hebben een andere mening, waardoor we ons anders gedragen. Blijkbaar is verschillend zijn dus ook normaal. De norm (wat normaal is) en de verwachtingen die we van onszelf en anderen hebben, kunnen veranderen in de tijd en is ook afhankelijk van de cultuur.
Waarnemen met een dubbel perspectief
Net als bij de vraag: wie doet er nu moeilijk, is het lastig vast te stellen wie er nu 'normaal' doet. Relativeren is de kunst om het geheel in perspectef te zien. Andere mensen kunnen verschillend denken als jij. Ze kunnen zich anders gedragen dan jij. Dat betekent niet dat jij of die ander het per se bij het goede eind heeft. Als je goed wilt relativeren, verplaats je dan eens in de standpunten van anderen en observeer hun gedrag zonder dat meteen te veroordelen. Je kijkt dus naar de situatie met een dubbel perspectief. Dit is enerzijds kijken vanuit je eigen gezichtspunt (het kennen van je eigen normen en waarden). En anderzijds vanuit het perspectief van van de ander (het leren kennen van de normen en waarden van de ander). Vaak gaat de strijd om het gelijk, maar dat is meestal niet belangrijk. De beide standpunten kunnen gewoon naast elkaar blijven bestaan, al lijken ze tegenstrijdig. Dit alles betekent niet dat je het gedrag van de ander per se moet goedkeuren en dat je het meteen met de ander eens moet zijn. Dat betekent wel dat je je kunt inleven en er vanuit die positie rustiger naar kunt kijken. Je gaat uit van hetzelfde vertrekpunt. Je opwinden over wat de ander zegt of doet vertroebelt je waarneming en lost meestal niets op. Roepen dat ander eens normaal moet doen of niet zo moeilijk moet doen, draagt meestal niet bij aan wederzijds begrip.
Normaal: doe niet zo moeilijk!
Op een website over relativeren en een boek met de titel: Doe niet zo moeilijk!, mag het gelijknamige liedje van de Twentse rockgroep Normaal uiteraard niet ontbreken. Op onderstaande pagina kun je luisteren naar het liedje en de Nederlandse vertaling lezen. Hoewel het liedje niet de inspiratie voor de titel van het boek was, dekt de tekst dezelfde lading behoorlijk goed: wind je niet onnodig op over problemen (zoals bijvoorbeeld over geld). Maak je niet druk en zit niet in de put. Je kunt er ook anders naar kijken, relativeren dus!
Lees verder: Normaal: doe niet zo moeilijk!
tekst: Frank van Marwijk
© Bodycom Lichaamscommunicatie
